چاونیوز مرکز حقوق بشر شرق کردستان
نوشته های مرتبط
(گزارش بخشی از نقض حقوق بشر در کردستان ایران از سوی دستگاه قضایی نیروهای مسلح رژیم و نهادهای امنیتی جمهوری اسلامی)
کردستان ایران طی سه ماه پاییز سال ١٣٩٨ خورشیدی بار دیگر سرکوب‌های جمهوری اسلامی و نقض حقوق بشر را در تمامی ابعاد سیاسی، مدنی، اجتماعی و فرهنگی را آزمودەاست.
براساس آمار و اطلاعات مرکز حقوق بشر شرق کردستان(چاونیوز) بە ثبت رساندە‌است، طی سه ماه پاییز پیش از هزار مورد نقض خشن حقوق بشر در کردستان روی داده‌است که این مرکز۶٣٠ مورد را محرز کردەاست.
نیروهای مسلح جمهوری اسلامی اعتراضات مسالمت‌آمیز آبان‌ماه را به شدت سرکوب کرده، کە به دلیل انباشت اعتراضات مردمی و سه برابر شدن قیمت بنزین درشهرهای ایران و کردستان صورت گرفت.
براساس گزارش منابع حقوق بشر در کردستان در جریان سرکوب اعتراضات در شهرهای مختلف کردستان ده‌ها تن کشته شدند که “مرکز حقوق بشر شرق کردستان “دست‌کم نام ۴۵ تن از کشته‌شدگان را به ثبت رسانده‌است.
در جریان سرکوب اعتراضات آبان‌ماه صدها تن از جوانان و فعالان مدنی کرد بازداشت شدندکه “مرکز حقوق بشر شرق کردستان” اسامی دست‌کم 169 تن را ذکر کردەاست.
طی این سه ماه ۶۴ کولبر و کاسبکار کرد در مناطق مرزی کردستان قربانی عدم توسعەی اقتصادی در کردستان و رفتار دد‌منشانه‌ی جمهوری اسلامی نسبت به ملت کرد شده‌اند. از این ۶۴ کولبر ١٨ کولبر کشته و ۴۶ تن دیگر زخمی شده‌اند. در میان این ١٨ کولبر کشته شده، ١۵ تن از آنان در نتیجه‌ی شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی جان خود را از دست داده، سه کولبر دیگر- که یکی از آنان به علت سکته‌ی قلبی در جریان تعقیب و گریز نیروهای مسلح رژیم جان سپردە و و دو تن دیگر از آنها که برادر بودند به دلیل گرفتار آمدن در زیر آوار بهمن و سرما زدگی جان خود را از دست داده‌اند.
کشته و زخمی شده دست کم ۶۴ کولبر و کاسبکار کرد در پاییز سال جاری در حالی روی دادە که در سه ماه تابستان امسال دست‌کم ۶۶ تن از کولبران و در بهار نیز ۵۶ تن از کولبران و کاسبکاران در نتیجه‌ی شلیک مستقیم نیروهای مسلح جمهوری اسلامی جان خود را از دست داده و یا زخمی شده‌اند؛ لذا تعداد کولبران و کاسبکارانی که از ابتدای امسال بە دلیل سیاست کردستیزانەی جمهوری اسلامی و تأمین مایحتاج زندگی و خود و فرزندانشان قربانی شدەاند به ١٨۶ تن رسیده که از این تعداد ۶١ تن از آنان جان خود را ازدست داده و ١٢۵ تن دیگر مجروح و مصدوم شده‌اند.
طی مدت سه ماه اخیر غیر از 169 تن که بصورت دست جمعی در اواخر آبان ماه بازداشت شده‌اند و اسامیشان برای “مرکز حقوق بشر شرق کردستان” آشکار شده، ١٧۶ تن دیگر در شهرهای مختلف کردستان از سوی نهادهای امنیتی رژیم به اتهام فعالیت امنیتی و سیاسی علیه جمهوری اسلامی بازداشت شده‌اند. شماری از آنان بعد از بازجویی از سوی نهادهای امنیتی رژیم با قرار وثیقه آزاد شده‌اند، ٣۶ تن از آنان از ۴ ماه تا ١١٨ سال (جمعا به ٣۶۶ سال و ٨ ماه، و بە عبارتی ۴٠۴٠ ماە) حبس محکوم شده‌اند.
بازداشت ١٧۶ تن محکومت ٣۶ تن در پائیز سال جاری در حالی است، که در سه ماه سال تابستان سال جاری دست‌کم ٢١۶ تن و در فصل بهار نیز ١٠۶ تن از فعالان مدنی و سیاسی در کردستان از سوی نهادهای امنیتی رژیم بازداشت شدند و با احتساب آمار 169 تن کە در جریان اعتراضات آبان‌ماه دستگیر شدەاند، شمار کسانی که از ابتدای سال جاری در کردستان به اتهام فعالیت امنیتی علیه جمهوری اسلامی بازداست شدەاند از مرز 667 تن گذشتەاست.
همچنین طی سه ماه پائیز امسال دست‌کم ١٧ زندانی کرد که به جرم قتل عمد و فروش مواد مخدر به اعدام شدەبودند، احکامشان بە اجرا درآمدەاست. دستگاه قضایی جمهوری اسلامی طی شش ماه اول سال جاری دست‌کم ٢١ تن را کەبه جرم قتل عمد محکوم شدەبودند بەدار آویختەاست. بنابراین اسامی کسانی که از ابتدای سال جاری تاکنون اعدام شدند، به ٣٨ تن رسیده‌است.
لازم به یادآوری است دستگاه قضایی جمهوری اسلامی سال گذشته نیز دست‌کم ۴٩ زندانی کورد را بەدار آویخت کە، براساس آمارجمعیت کرد در ایران شمار اعدام‌ها در این کشور مشاهدە می‌شود خلق کرد در خصوص نقض حقوق بشر سهم عمدەای دریافت کردەاست.
طی مدت سه ماه پاییز انفجار مین‌های بجامانده در کردستان دست‌کم جان بیش از ١٣ تن را گرفته‌است، که “مرکز حقوق بشر شرق کردستان” هویت ۵ تن از آنان را محرز کرده‌است. لذا آمار کسانی که از ابتدای سال جاری در کردستان به علت انفجار مین کشته و زخمی شده‌اند و هویتشان معلوم شده تاکنون به ١۵ تن رسیده‌است. شایان ذکر است اننفجار مین طی سال گذشته دست‌کم ۴٨ کشته وزخمی درپی داشتە که ٣٧ تن مجروح و معلول و ١١ تن دیگر کشته شدند.
طی این مدت بیش از ٢٩ تن ازکارگران کرد در کردستان و دیگر مناطق ایران جان خود را از دست داده که هویت ١٧ تن از آنان از سوی مرکز “دمکراسی و حقوق بشر شرق کردستان” به ثبت رسیده‌است. این ١٧ تن به دلایل مختلف مانند سقوط از ارتفاعات، برق گرفتگی و غرق شدن جان خود را از دست داده‌اند و بدین سان شمار کسانی که در اوائل سال جاری بر اثر سانحه‌ی کار جان خود را از دست داده‌اند به ۴٧ تن رسیده‌است.
آمار خودکشی در کردستان به علت گسترش افسردگی و بحران بیکاری و اقتصادی همچنین؛ سهل انگاری دستگاه‌های اداری جمهوری اسلامی طی سه ماه پاییز سال جاری مشهود بودەاست. طی مدت سه ماه پاییز دست‌کم ۶٨ تن در کردستان اقدام به خودکشی کرده که این مرکز هویت ۵۴ تن از آنان را به ثبت رسانده است. “مرکز دمکراسی و حقوق بشر شرق کردستان” در شش ماە نخست امسال نیز آمار جان باختن دست‌کم ١۴٩ تن را منتشر کردە و با این وصف آمار کسانیکە در ٩ ماە امسال خودکشی کردەاند، حداقل ٢١٧ تن بودەاست. لازم به یادآوری است سال گذشته نیز دست‌کم ١٧٠ تن از صدها تن از کسانیکە که اقدام به خودکشی کرده‌بودند، متأسفانه جان باختند که ۶٢ تن مرد و ١٠٨ تن زن بودند.
آمار و گزارشاتی”مرکز حقوق بشر شرق کردستان” پیرامون نقض حقوق بشر در کردستان ایران(روژهه‌ڵات) آن را اعلام کرده‌است تنها گزارش و اطلاعاتی که آشکارا رسانه‌ای شده و از سوی منابع موثق به آنها اشاره شده‌است. لذا “مرکز حقوق بشر کردستان” براین باوراست آمار دقیق و موثق نقض حقوق بشر در کردستان از سوی جمهوری اسلامی بسیار بیشتر از آماری است که در اختیار این مرکز قرار دارد.
جدول نقض حقوق بشر در کردستان طی سە ماە پائیز سال ١٣٩٨ خورشیدی در فرمت pdf بە شرح ذیل است: